Tashkil etilgan yili: 2021
Manzil: Toshkent viloyati, Chirchiq davlat pedagogika universiteti, 6-bino, 318-xona
Kafedra ChDPI Kengashining 2018-yil 27-avgustda qabul qilingan 1-sonli qarori asosida Tillar kafedrasi tarkibidan O‘zbek tili va adabiyoti kafedrasi bo‘lib ajralib chiqib, 2018-2019;
2019-2020; 2020-2021 o‘quv yilda faoliyat olib bordi. Institut Kengashining 2021-yil
23-avgustdagi 1-sonli majlisi qarori bilan O‘zbek tili va adabiyoti kafedrasi tarkibidan O‘zbek adabiyotshunosligi kafedrasi sifatida ajralib chiqdi.
KAFEDRANING MAQSADI VA VAZIFALARI
Kafedraning missiyasi: Zamonaviy intellektual talablar va mamlakatni rivojlantirish strategiyasiga javob beradigan o‘zbek adabiyotshunosligi sohasida yuqori malakali mutaxassislarning yangi avlodini shakllantirish va rivojlantirish.
Maqsadlarimiz:
ta’lim sohasiga zamonaviy ta’lim dasturlarini ishlab chiqish va joriy etish.
innovatsion texnologiyalardan foydalangan holda o‘zbek adabiyotshunosligi sohasidagi fanlarni o‘qitishni takomillashtirish.
talabalarning ehtiyojlarini hisobga olgan holda ta’limni individuallashtirish.
✔ Xalqaro hamkorlikni kengaytirish – universitetlar, ilmiy jamoatchilik va ta’lim loyihalari bilan hamkorlikni yo‘lga qo‘yish.
✔ Ilmiy-tadqiqot muhitini rivojlantirish – adabiyot o‘qitish va filologik, pedagogik tadqiqotlar bo‘yicha innovatsion markazga aylanish.
|
O‘zbek adabiyotshunosligi kafedrasining o‘rta muddatli strategik rivojlantirish dasturi |
O‘QUV DASTURLARI
Kafedra bakalavriat bosqichi talabalariga o‘zbek adabiyotini o‘qitish bo‘yicha darslar olib boradi.
1-kurs o‘quv dasturlari
60110700 - O‘zbek tili va adabiyoti – Adabiyotshunoslik asoslari
60110800 - Tojik tili va adabiyoti – Dialektologiyai tojik
2-kurs o‘quv dasturlari
60110700 - O‘zbek tili va adabiyoti – O‘zbek adabiyoti
60110800 - Tojik tili va adabiyoti – Adabiyoti bachagonai tojik
3-kurs o‘quv dasturlari
- 60110800 - Tojik tili va adabiyoti – Metodikai ta’limi zaboni tojik
4-kurs o‘quv dasturlari
60110800 - Tojik tili va adabiyoti – Nazariyai adabiyot
Magistratura bosqichi talabalari uchun:
1-kurs
- 700111401 - O‘zbek tili va adabiyoti – Oʻzbek adabiyotshunosligining dolzarb masalalari
- 2-kurs
- 700111401 - O‘zbek tili va adabiyoti – Maxsus fanlarni oʻqitish metodikasi, Ilmiy seminar.
ILMIY-TADQIQOT YO‘NALISHLARI VA LOYIHALAR
O‘zbek adabiyotshunosligi kafedrasi ilmiy-tadqiqot faoliyatida bir qator strategik yo‘nalishlarda ish olib bormoqda. Quyidagi yo‘nalishlar zamonaviy ta’lim talablariga javob beruvchi ilmiy tadqiqotlar olib borish, milliy va xalqaro ilmiy hamjamiyat bilan hamkorlikni kengaytirish hamda amaliy natijalarga erishishni maqsad qilgan:
— O‘zbek adabiyotini o‘qitish metodikasi: Differensiatsiyalashgan adabiy ta'limni pedagogik ta'lim innovatsion klasteri asosida tashkil etish jarayoni zamonaviy ta'lim tizimining dolzarb muammolaridan biri hisoblanadi. Innovatsion pedagogik klaster modeli esa adabiy ta'lim samaradorligini oshirish, o‘quvchilarning individual imkoniyatlariga moslashgan o‘qitish metodlarini shakllantirish imkonini beradi. Ushbu mavzu yuzasidan differentsiatlashgan ta’limning nazariy va amaliy jihatlari, xususan, Alisher Navoiy ijodi misolida o‘rganilib kelinmoqda. (U.S.Shermatova)
— Yangi zamon she’riyatida diniy mavzular poetikasi: Kafedraning mazkur yo‘nalishdagi ilmiy izlanishlari yangi zamon she’riyatida diniy-ma’rifiy va tasavvufiy mavzular poetikasiga qaratilgan. (G.J.Tog‘ayeva)
— Alisher Navoiy ijodini o‘rganish: Navoiyning “Farhod va Shirin” dostonida obrazlar genezisi va evolyutsiyasi doirasida bir qator ilmiy ishlar olib borilmoqda. (N.A.Rahmanova)
— Badiiy tarjima: Badiiy tarjimada lingvopetik vositalar, ularning ifodalanishi va o‘ziga xos xususiyatlari yuzasidan tadqiqotlar olib borilmoqda. (H.H.Quchqorov)
— Qiyosiy adabiyotshunoslik: XVIII-XIX asralarda o‘zbek va tojik adabiyotida badiiy uslubiy izlanishlar qiyosan o‘rganilmoqda va bir qator tadqiqotlar olib borilyapti. (H.S.Hikmatov)
— Tarixiy obrazlar talqini: Badiiy adabiyotda tarixiy shaxslar obrazining badiiy talqinini yaratish zamonaviy filologiyaning dolzarb muammolaridan hisoblanadi. Xurshid Davron ijodi Amir Temur, Mirzo Ulug‘bek, Bibixonim kabi tarixiy shaxslarning badiiy talqinini yaratganligi bilan ahamiyatlidir. Mavzu yuzasidan ijodkorning lirik, epik va dramatik asarlari tahlil qilinmoqda. (Z.I.Usmanova)
— Jadid adabiyoti: Bugungi kunda dolzarb mavzulardan bo‘lgan jadidshunoslik va ularning asarlaridagi estetik idela talqini kafedrada chuqurroq o‘rganilmoqda. Kafedra tominidan olib borilayotgan tadqiqotlardan birida Hamza dramalarida muallif estetik ideali muammosi ochib beriladi. Hamzaning "Zaharli hayot", "Tuhmatchilar jazosi", "Paranchi sirlaridan bir lavha", "Burungi saylovlar" kabi dramalari tadqiqot obyekti sifatida olingan. Dramatik asarlarda muallif ideali va estetik idealning uyğunligi asar qahramonlari asosida yoritiladi. Asardagi obrazlar xarakteri ochib berilib, muallif estetik ideali nuqtai nazaridan guruhlanadi. (S.A.Arzikulova)
Mazkur yo‘nalishlar kafedraning ilmiy-tadqiqot salohiyatini yuksaltirishga va yangi zamonaviy metodologiyalarni rivojlantirishga xizmat qilmoqda.
|
Kafedra ilmiy tadqiqot faoliyatining 2023-yil bo‘yicha natijalari hisoboti |
|
Kafedra ilmiy tadqiqot faoliyatining 2024-yil bo‘yicha natijalari hisoboti |
O‘zbek adabiyotshunosligi kafedrasi tarkibi
|
|
Xolikova Nodira Djoxongirovna f.f.n., dots.v.b. (Kafedra mudiri) |
||
|
|
Jabborov Nurboy Abdulhakimovich f.f.d., professor |
|
|
|
|
Sapa Matchanov p.f.d., professor |
||
|
|
Davlatova Adiba Raxmatovna f.f.d. (DcS), professor v.b. |
||
|
|
Sabitova Tadjixon f.f.n., professor |
||
|
|
Malik Kabirov f.f.n., dots.v.b. |
|
|
|
|
Tog‘ayeva Gulandom Jummayevna f.f.n., dots.v.b. |
||
|
|
Shermatova Umida Sapayevna p.f.f.d.(PhD), dotsent |
||
|
|
Rasulova Rayxon Baxritdinovna p.f.f.d.(PhD), dotsent v.b. |
||
|
|
Muydinova Arofatoy Urinovna f.f.f.d.(PhD), katta o‘qituvchi |
||
|
|
Rahmanova Nafisa Azatbekovna Katta o‘qituvchi |
||
|
|
Hikmatov Hikmat Sultonovich Katta o‘qituvchi |
||
|
|
Quchqorov Hoshimjon Hasanzoda Katta o‘qituvchi |
||
|
|
Usmanova Ziyoda Ilxomjon qizi O‘qituvchi |
|
|
|
|
Arzikulova Sohiba Abdujabbor qizi O‘qituvchi |
||
|
|
Ziyadullayeva Dilafro‘z Narzulla qizi O‘qituvchi |
|
|
|
|
Axatov Nurilla Karomatovich O‘qituvchi |
|
|
|
|
Jumanazarova Umidaxon Rustambek qizi Kabinet mudiri |
|
|
Matchonov S. “Bolalar adabiyotida adreslilik muammosi” |
Davlatova A.R. “Abdulla Oripov she’riyatida poetik tafakkur tadriji” |
|
Usmanova Z.I. “Xurshid Davronning tarixga yondashuv konsepsiyasi va lirik
|
Shermatova U.S. “Differensial adabiy talimni tashkil etishda autopsixologik
|
|
Hikmatov H.S. “Ҷустуҷӯҳои бадеӣ дар эҷодиёти адиби зуллисонайн – Бобур (Zullisonayn adib - Bobur ijodida badiiy izlanishlar)” |
Sabitova T. “Go‘ro‘g‘li turkumidagi dostonlar” |
|
Raxmanova N.A. ““Farhod va Shirin” dostonidagi tasavvufiy obrazlarning adabiy manbalardagi ildizlari” |
Rasulova R.B. “Umumta'lim maktab
|
|
Tog‘ayeva G.J. “Tasavvuf adabiyotining takomil bosqichlari” |
Xolikova N.D. “Jadid nasrida ona obrazining poetik takomili” |
|
Ziyadullayeva D.N. “Xurshid Davron qissalarida badiiy niyat ifodasi mavzusi” |
Muydinova A.U. “Bositxon Hariqiy adabiy merosi” |
|
Quchqorov H.H. “Мавқеи забоншиносӣ дар тарҷимаи бадеӣ (Badiiy tarjimada tilshunoslikning o‘rni)” |
Kabirov M.T “Азхудшавии калимаҳои вомии
|
|
Arzikulova S.A. “Hamza dramalarida muallif estetik idealining badiiy talqini” |
|
|
Ziyadullayeva D.N. “Xurshid Davron qissalarida badiiy niyat ifodasi mavzusi” |
Muydinova A.U. “Bositxon Hariqiy adabiy merosi” |
|
Quchqorov H.H. “Мавқеи забоншиносӣ дар тарҷимаи бадеӣ (Badiiy tarjimada tilshunoslikning o‘rni)” |
Kabirov M.T “Азхудшавии калимаҳои вомии
|
|
|
|
KAFEDRANING TA’LIM SIFATI VA BAHOLASH TIZIMI
Ta’lim sifati nazorati
O‘zbek adabiyotshunosligi kafedrasi ta’lim sifati nazoratini oshirish bo‘yicha ichki va tashqi monitoring tizimlariga tayanadi:
- Tashqi monitoring
Universitetning Ta’lim sifatini nazorat qilish bo‘yicha ishchi guruhi platformasi orqali ta’lim sifati muntazam tahlil qilinadi.
Gumanitar fanlar fakulteti tarkibidagi Ta’lim sifatini nazorat qilish komissiyasi doimiy ravishda baholash tizimi va ta’lim jarayonini kuzatib boradi.
- Ichki monitoring
Kafedraning ichki nazorati professor v.b. Davlatova A.R. tomonidan olib boriladi.
Kafedra yig‘ilishlarida doimiy hisobotlar taqdim etilib, ta’lim jarayonidagi kamchiliklar va takomillashtirish choralari muhokama qilinadi.
Baholash tizimi
Talabalarni baholash tizimi kafedraning o‘quv dasturlarida batafsil yoritilgan bo‘lib, baholash jarayoni kredit-modul tizimi asosida amalga oshiriladi.
Oraliq baholash:
Yakuniy baholash: yakuniy nazorat
Talabalar fikr-mulohazalari va qayta aloqa tizimi
Kafedrada talabalar fikrini tinglash va baholash jarayonining shaffofligini ta’minlash maqsadida qayta aloqa mexanizmi yo‘lga qo‘yilgan.
Apellyatsiya jarayoni: yakuniy nazorat natijalari e’lon qilingandan so‘ng 24 soat ichida, talabalar Xolikova N.D, Davlatova A.R, Shermatova U.S, Rasulova R.B, Usmanova Z.I, Arzikulova S.A larga murojaat qilish imkoniyatiga ega. Bu jarayon baholash jarayonida yuzaga kelishi mumkin bo‘lgan noaniqliklarni bartaraf etish va talabalar fikrini inobatga olishga xizmat qiladi.
Doimiy fikr-mulohazalar: talabalarning ta’lim sifati bo‘yicha fikrlarini to‘plash uchun so‘rovnomalar va tahliliy hisobotlar muntazam o‘tkaziladi hamda murojaatlar o‘rganiladi. Bunday natijalar asosida o‘quv jarayonini yanada takomillashtirishga qaratilgan chora-tadbirlar ishlab chiqiladi.
HAMKORLIK ALOQALARI
O‘zbek adabiyotshunosligi kafedrasi adabiyot ta’limi sifatini oshirish, zamonaviy pedagogik metodlarni rivojlantirish hamda maktab o‘quvchilari va kasb-hunar ta’limi o‘quvchilariga qo‘shimcha bilim berish maqsadida mahalliy hamkorlik aloqalarini rivojlantirib kelmoqda. Ushbu yo‘nalishda Toshkent viloyati umumiy o‘rta ta’lim maktablari bilan hamkorlik yo‘lga qo‘yilgan.
- Oflayn va onlayn seminarlar: Kafedra o‘qituvchilari tomonidan o‘qituvchilar va o‘quvchilar uchun doimiy ravishda seminarlar va mahorat darslari tashkil etilmoqda. Bu tadbirlar zamonaviy lingvodidaktik yondashuvlarni targ‘ib qilish, xorijiy til o‘qitishning innovatsion metodlarini amaliyotga tatbiq etish hamda ta’lim sifatini oshirishga qaratilgan.
- Metodik ko‘mak va tajriba almashish: Hamkor maktab va kasb-hunar maktablarida adabiyot o‘qitish metodikasi bo‘yicha maslahat va treninglar muntazam tashkil etilib, mahalliy o‘qituvchilarning malakasini oshirish hamda o‘quvchilarning adabiyotga oid bilimlarini rivojlantirishga hissa qo‘shilmoqda.
Kafedra mahalliy hamkorlikni yanada kengaytirish hamda adabiyot o‘qitishning ilg‘or usullarini ta’lim jarayoniga integratsiya qilish maqsadida yangi loyihalar va tadbirlarni amalga oshirishni rejalashtirmoqda.
Turkiyaning Bashkent universiteti
Kafedra Turkiyaning Bashkent universiteti bilan hamkorlik aloqalarini yo‘lga qo‘ygan bo‘lib, professor-o‘qituvchilar muntazam ravishda ilmiy va akademik tajriba almashish dasturlarida ishtirok etib kelmoqda.
Hamkorlik doirasida xorijiy professorlarning ishtirokida mahorat darslari va seminarlar tashkil etilmoqda.
Qozog‘iston Respublikasining A.Yassaviy nomidagi Qozoq-turk xalqaro universiteti
- Qozog‘iston Respublikasining A.Yassaviy nomidagi Qozoq-turk xalqaro universiteti bilan hamkorlik aloqalari doirasida ikki tomonlama shartnoma imzolangan.
Qozog‘iston Respublikasining A.Yassaviy nomidagi Qozoq-turk xalqaro universitetiga tashrif buyurgan, hamkorlikni rivojlantirish bo‘yicha uchrashuvlar o‘tkazilgan.
Bizning delegatsiya Qozog‘iston Respublikasining A.Yassaviy nomidagi Qozoq-turk xalqaro universitetiga tashrif buyurib, universitetning ta’lim tizimi bilan tanishgan.
TALABALAR HAYOTI
Kafedra qoshida talabalarning adabiyotni chuqurroq o‘rganishiga yo‘naltirilgan to‘garaklar tashkil etilgan. Ushbu to‘garaklar orqali talabalar:
✔Pedagogik mahorat interaktiv mashg‘ulotlarda ishtirok etishlari mumkin;
✔Ilmiy tadqiqot va izlanishlarning olib borilishi haqida atroflicha ma’lumotlarni olish imkoniyatiga ega bo‘ladilar;
✔O‘z ijod namunalari bilan bo‘lishish va ustozlardan taklif va tavsiyalar olishlari mumkin.
Bu klublar doirasida talabalar ishtirokida turli debatlar, tanlovlar va seminarlar o‘tkazilib, ularning adabiyotga oid bilimlarini real muhitda rivojlantirish imkoniyati yaratilmoqda.
Ijodkor yoshlar
Pedagogik mahorat
Yosh olimlar
Yosh ijodkorlar
Эҷодкори ҷавон
Kafedrada individual ta’lim faoliyati yuqori saviyada tashkil etilgan.
Ilmiy faoliyatga yo‘naltirish
Kafedra professor-o‘qituvchilari talabalar va tadqiqotchilarni ilmiy faoliyatga yo‘naltirish bo‘yicha individual ta’lim muhitida ishlash uchun maxsus ilmiy planshetlar ishlab chiqqan.
Talabalar o‘z ilmiy maqolalari, tadqiqot ishlari va innovatsion g‘oyalari bilan ilmiy konferensiyalar va loyihalarda ishtirok etishlari mumkin.
Ma’naviy-ma’rifiy tadbirlar
Kafedra qoshida talabalar uchun ijtimoiy faollik va ijodiy rivojlanishni qo‘llab-quvvatlash maqsadida turli tanlov va loyihalar yo‘lga qo‘yilgan.
- “Ishq handasasi” – kitob taqdimoti;
- “Jadidlar : milliy o‘zlik, istiqlol va davlatchilik g'oyalari” – insholar tanlovi
“Xalqaro ta’lim kuni” – davra suhbati
Ushbu tadbirlar orqali talabalar ijtimoiy va madaniy faolligini oshirish, til ko‘nikmalarini mustahkamlash va ijodiy qobiliyatlarini rivojlantirish imkoniga ega bo‘ladilar.
Professor o‘qituvchilar bilan intervyular:
- Gulandom Tog‘ayeva “Kitob–haqiqiy do‘st”
- Gulandom Tog‘ayeva “Olamning qalbi”
PROFESSOR-O‘QITUVCHILARNING ILMIY FAOLIYATI
1. Nodira Xolikova Djoxongirovna “Jadid adabiyotida xotin-qizlar obrazi”
2. Safo Matchon “Badiiy- estetik tahlil va talqin uyg‘unligining funksional asoslari”
3. Muydinova Arofatoy “O‘zbek milliy uyg‘onish adabiyotida muvashshahchilik: an’ana va individuallik”
KAFEDRA STATISTIKASI VA NATIJALARI
|
O‘zbek adabiyotshunosligi kafedrasining 2023-2024 o‘quv yili bo‘yicha |
|
O‘zbek adabiyotshunosligi kafedrasi strategik rivojlantirish bo‘yicha 2025-yil uchun |